Wat moet u als particuliere paardenhouder weten over het Mestdecreet?

Als u paarden houdt in Vlaanderen, krijgt u te maken met het Mestdecreet. Dit zijn regels om mest op een milieuvriendelijke en traceerbare manier op te slaan en af te voeren. Maar wat betekent dit concreet voor u? Wanneer moet u aangifte doen bij de Mestbank, welke administratie is nodig, en hoe voert u mest correct af? We leggen het uit, gebaseerd op informatie van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en Paardenpunt Vlaanderen.

Waarom bestaat het Mestdecreet?

Het Mestdecreet beschermt het milieu door te voorkomen dat te veel stikstof en fosfaat in het grondwater of oppervlaktewater terechtkomt. Daarom moet mest op een gecontroleerde manier worden opgeslagen en afgevoerd, zodat de Mestbank kan volgen waar de mest vandaan komt en naartoe gaat.

Wanneer bent u aangifteplichtig bij de Mestbank?

Niet elke paardenhouder hoeft aangifte te doen. U bent aangifteplichtig als u aan minstens één van deze voorwaarden voldoet:

• Uw paarden produceren samen 300 kg fosfaat (P₂O₅) of meer per jaar.
• U gebruikt twee hectare of meer aan landbouwgrond op enig moment in het jaar.

Hoeveel fosfaat produceert een paard?

• Zwaar paard (>600 kg): ± 30 kg P₂O₅ per jaar.
• Gemiddeld paard (200-600 kg): ± 21 kg P₂O₅ per jaar.
• Pony (<200 kg): ± 12 kg P₂O₅ per jaar.

Voorbeeld: Heeft u 15 paarden van gemiddeld gewicht? Dan produceert u 15 × 21 = 315 kg P₂O₅ per jaar. Dit overschrijdt de grens van 300 kg, dus bent u aangifteplichtig, zelfs als u minder dan twee hectare grond heeft. Gebruikt u twee hectare of meer? Dan bent u ook aangifteplichtig, ongeacht het aantal paarden.

Of u paarden hobbymatig of professioneel houdt, maakt geen verschil. Voldoet u aan een van deze voorwaarden? Dan moet u zich registreren bij de Mestbank.

Wat zijn nutriëntenemissierechten (NER)?

Produceert u meer dan 300 kg fosfaat per jaar? Dan heeft u nutriëntenemissierechten (NER) nodig. Dit zijn rechten die u toestaan om een bepaalde hoeveelheid mest te produceren. Goed om te weten:

• U heeft geen speciale NER voor paarden nodig; rechten voor rundvee, varkens of pluimvee zijn ook geldig.
• Heeft u te weinig NER? Dan kunt u rechten kopen of overnemen van andere landbouwers (waarbij een deel kan worden afgeroomd).
• Laat u mest verwerken? Dan kunt u soms extra rechten krijgen. Zonder voldoende NER riskeert u boetes.

Wat moet u doen als u aangifteplichtig bent?

Als u aangifteplichtig bent, moet u drie administratieve stappen volgen:

• Identificatie: Registreer u bij het Departement Landbouw en Visserij (ALV) via het e-loket op lv.vlaanderen.be. Vul twee formulieren in:
  • Identificatie van een landbouwer: Dit geeft u een landbouwnummer (zie ons artikel “Wat is een landbouwnummer?”).
  • Identificatie van een exploitatie: Dit geeft u een exploitatienummer voor de locatie van uw paarden (zie ons artikel “Wat is een exploitatienummer?”).
• Verzamelaanvraag: Geef jaarlijks via het e-loket aan welke percelen u gebruikt en hoe.
• Mestbankaangifte: Doe jaarlijks een digitale aangifte via het Mestbankloket op www.vlm.be. Vermeld het aantal paarden, hun gewichtscategorie, mestproductie en opslag.

Tip: Houd een dierregister bij waarin u maandelijks noteert hoeveel paarden u heeft. Dit maakt uw aangifte makkelijker.

Als u de administratie niet correct bijhoudt, riskeert u een boete van minstens 250 euro, die kan verdubbelen bij herhaling binnen vijf jaar.

Wat als u niet aangifteplichtig bent?

Bent u niet aangifteplichtig? Dan hoeft u geen jaarlijkse aangifte te doen. Maar u heeft vaak toch een landbouwnummer nodig om:

• Mest te laten afvoeren door een erkende mestvoerder, zoals Mestco.
• Paarden te laten grazen op andermans perceel.

Zonder landbouwnummer kunt u geen mestafzetdocumenten (MAD) laten opstellen, die nodig zijn voor legale mestafvoer.

Wilt u zekerheid? Vraag een vrijstelling aan via het e-loket van de VLM (zoek op “vrijstelling Mestbank”). Zo krijgt u schriftelijk bewijs dat u niet aangifteplichtig bent.

Praktische tips:

• Controleer uw fosfaatproductie: Tel het aantal paarden en hun gewicht om te berekenen of u de 300 kg-grens overschrijdt.
• Vraag tijdig uw nummers aan: Registreer u bij de ALV voor een landbouwnummer en exploitatienummer. Dit kan even duren.
• Gebruik een erkende mestvoerder: Voor zorgeloze mestafvoer kunt u een erkende mestvoerder zoals Mestco inschakelen, die ook de administratie regelt.
• Raadpleeg de VLM: Bij vragen over aangifteplicht, NER of vrijstelling, bezoek www.vlm.be of neem contact op met de Mestbank in uw regio.

Door het Mestdecreet te volgen, zorgt u voor een milieuvriendelijke en legale omgang met paardenmest.